Van Kadet tot Inspecteur/Generaal van de Artillerie
Alfred von Kropatschek werd op 30 jan.1838 geboren in Bielitz ( Schlesien - nu Zuid-West Polen). Als zestienjarige ging hij bij het leger als kadet op de Artillerieschool in Pest (Hongarije), waar zijn glansrijke militaire carrière begon. Van 1856 tot 1859 volgde hij in de laagste officiersrang de artillerieacademie.Hij maakte als jonge luitenant in 1860 de veldslag tegen Italië mee. Van 1861 tot 1863 volgde Kropatschek als 1e luitenant de hogere artilleriecursus, waarna hij nog een tweejarige technische opleiding in artillerie-arsenaal volgde.Tussen 1866 en1874 was hij lid van het artilleriecomité en lid van de militaircommissie inzake techniek- en administratie. Daarnaast vervulde hij nog vele opdrachten. Zo werd hij in het jaar 1867 benoemd als lid en tweede secretaris van de commissie voor nieuwe bewapening. Twee jaar later in 1869 gaf hij les aan de aartshertog Johann Nepomuk Salvator in wiskunde en artillerievakken. Rond deze tijd was hij adviseur van de Osmanische Minister David Pascha voor het vervaardigen van Werndl geweren en werkte tegelijkertijd als leraar aan de legerschietschool in Bruck am Lech. In 1870 vroeg Kapitein Kropatschek het testen en invoeren van het "Gasser" legerrevolver aan. Vier jaar later ontwikkelde hij zijn eigen repeteergeweer.In het jaar 1876 werd de Schlesier tot majoor bevorderd en al een jaar later kreeg hij het commando over de Artillerie-kadettenschool. Hiervan bleef hij commandant tot 1883. Als waardering voor zijn uitstekende prestaties in het onderwijs ontving hij bij het beëindigen van deze functie het kruis voor militaire verdiensten. Slechts een jaar later, in 1884, had hij al de rang van overste en op 52 jarige leeftijd werd hij tot generaal benoemd. Vanaf die tijd hield hij zich bezig, als lid van talrijke commissies, met het opstellen van schietreglementen en dienstvoorschriften. Zowel bij de vernieuwing van het infanteriegeweer, als het materiaal voor de veldartillerie had hij een beslissende stem. Na zijn benoeming tot inspecteur/generaal van de Oostenrijks-Hongaarse artillerie in 1895, gaf hij de aanzet tot vernieuwing van de artillerieschietscholen. In 1899 voerde hij bij de Artillerie het snelvuurkanon in. Door veel wetenschappelijke werk op dit gebied maakte Kropatschek ook naam als schrijver van vakboeken. Voor zijn uitmuntende prestaties ontving hij diverse onderscheidingen en kreeg hij veel eerbetoon: hij kreeg de Orde van de ijzeren Kroon 3e klas, hij werd in de ridderstand verheven, benoemd tot Commandeur en grootkruisdrager van de Leopoldsorde, Commandeur van het Veldartillerieregiment nr.4 en drager van veel hoge buitenlandse onderscheidingen. Op 2 mei 1911 stierf hij op 74 jarige leeftijd in Lovrana( voormalig Yugoslavië ).
Wapens met het Kropatschek systeem
1 Frankrijk Fusil de Marine Mle 1878 ( M1878 Kropatschek )
Fusil d'Infanterie Mle 1884 ( M1884 Kropatschek )
Fusil d'Infanterie Mle 1885 ( M1885 Kropatschek )
2 Duitsland Infanterie Gewehr Model 71/84 mauser
3 Servie Milonavich-Koka-Mauser
4 Portugal Model 1886 Geweer ( Infanterie )
Model 1886 Kurz ( Lichte Infanterie Karabijn )
Model 1886 Karabijn ( Cavalerie )
Model 1886/88 Karabijn ( Bewakers van de schatkist )
Model 1886/89 Geweer ( Koloniaal )
Model 1886/91 Karabijn ( Artillerie )
Model 1886/98 Geweer ( Aanpassing vizier naar 2200 meter )
5 Turkije M1887 Mauser
6 Japan Murata type 22
7 Noorwegen M1884/87 Jarmann
8 Oostenrijk M1881 Gendarmerie Karabijn ( M1874/81 )
M1893 Torpedo Boots Gewehr
9 Nederland M71 Beaumont ( Experimenteel )
--------------------------------------------------------------------------------
De Portugese Mo.1886 Kropatschek Geweer
In het jaar 1884,tijdens de regeringstijd van Koning Ludwig 1 ( 1861 - 1889 ) . Hield de Portugese regering het voor noodzakelijk,de bewapening van het leger te moderniseren.Tot die tijd werd er nog steeds gebruik gemaakt van Sniders kaliber .58, Martini-Henry en andere verouderde enkelschots systemen.Om deze reden werd in 1885 het infanteriegeweer model 1885,systeem Guedes,besteld bij de Oostenrijkse Steyr fabriek. Dit geweer was een enkellader met valblok sluiting in het kaliber 8x60R ( zwartkruit ). Toen van de 40.000 bestelde geweren er 18.000 gereed waren, veranderde Portugal zijn bestelling naar repeteergeweren. De Guedes geweren werden nooit aan de troepen uitgereikt. Portugal was trouwens het eerste Europese land dat in de toenmalige tijd het ‘kleinkaliber' officieel invoerde. Reeds in het volgende jaar werd het 8 schots repeteer geweer ,, Mo.1886 Kropatschek'' ook in het kaliber 8x60R ingevoerd.Dit geweer met het systeem Kropatschek en een magazijn vergrendeling van Dechambes,werd grotendeels afgeleid van het Duitse infanteriegeweer model 71.
Volgens informatie van de Steyr fabriek die dit geweer voor Portugal fabriceerde werd op 30 oktober 1885 reeds 6000 geweren,en 3000 karabijnen geleverd.Daarop volgend op 30 juli 1886 nog eens 40.000 geweren en in april 1887 ,3000 geweren. In maart 1888, 4800 verkorte geweren ( kurz) en in januari 1894 nogmaals 1000 karabijnen. In 1889 werd in de wapenfabriek Lissabon op een aantal van de geweren een houten handbeschermer gemonteerd.De reden hiervoor was dat bij snelvuur de loop erg heet werd en het richten,door de lucht werveling boven de loop bemoeilijkte, en dat de loop niet vast te pakken was, dit gaf weer problemen bij het bajonet vechten.Deze aangepaste geweren kregen de naam ,M 1886/89.
Portugese Kropatschek geweren onderscheiden zich van de Franse en Oostenrijks-Hongaars door het veiligheids systeem, omstel knop voor enkelschots/repeteer en kaliber.
Technische bijzonderheden: Repeteer systeem,hand bediend. Grendel met grendelkop, draaisluiting. Kolf uit een stuk ,tot bijna aan de loopmonding.Omschakeling van enkelschots naar repeteer, door knop aan rechter zijde.Slagpin zekering, door pal op achterzijde grendel.Grendelknop recht ,bij geweer en kurzgeweer en gebogen bij karabijn. Ladder vizier van 200 tot 2200 meter voor het geweer en 200 tot 1500 meter.Loop voorzien van paalkorrel.
De kogelpunt van Oostenrijkse makelij was voorzien van staalmantel en die van de Portugese een messingmantel.De afmetingen van de patroon waren hetzelfde,maar de ballistische eigenschappen van de messingmantel waren beter.
Test van de Kropatschek in Portugal: In september en oktober 1886 werd het wapen door een legercommissie aan een aantal testen onderworpen om hun ballistische eigenschappen en uitwerking vast te stellen.Hier een verslag van het eind rapport.
Kropatschek Karabijn:
Tijdens de test werd met elke karabijn 600 patronen afgevuurd.Dit waren dezelfde patronen als die voor het geweer gebruik werden ( de orginele Oostenrijkse patroon ).Gemiddelde kogel snelheid bedroeg 490 m/sec. Penetratie op een blok flandrischem fichtenholz bedroeg ongeveer 17 cm. Het repeteer mechanisme, de afdichting, trekker en patroontrekker functioneerde zonder problemen.
Kropatschek geweer:
De commissie vuurde 2500 patronen af met het geweer. Bij de patronen met messingmantel-punt werd een kogelsnelheid gemeten van 532 m/sec.Kogel energie 231mkg. Op een afstand van 50 meter bedroeg de penetratie op een blok flandrischem fichtenholz,geschoten in de langs richting van de hout nerf,16,5 cm.Er werd vast gesteld dat bij alle afstanden tot 2000 meter de kogel het doel volledig doorboorde,wat een doorslagkracht gaf van 8 tot 10 cm op de grootste vizier afstand. Het aantal schoten dat procent gewijs het doel,schijf 8 x 12 meter, troffen op een afstand van 1800 meter en het grootste deel van de kogels die de zandophoping bereikte afgeschoten op 1900 en 2000 meter, duidde op voldoende zuiverheid en kleine afwijking.
Vuursnelheid tijdens de test:
Twintig ongerichte schoten per minuut bij gebruik als enkelschots geweer.Tien gerichte schoten per minuut als enkelschots geweer.Dertig ongerichte schoten per minuut bij gebruik als repeteer geweer.Vijftien gerichte schoten per minuut bij gebruik als repteer geweer.Als je er rekening mee houd dat het laden van het buismagazijn met 8 patronen 13 seconden duurt, heb je 32 seconden nodig om deze patronen gericht af te vuren.
Alle Portugese geweren hebben loop en kolf stempels.
A: Op het grendelhuis aan de linker zijde ,, OE,W.F.G.''( Osterreichische Waffenfabriksgesellschaft Steyr) Steyr M 1886 ,, en de Portugese Koningskroon boven de letters ,,L1''( Koning Ludwig 1 ) en ,,M.1886''.
B: Op de linkerzijde van de kolf de Portugese Koningskroon boven de letters L1 in een cirkel en op de rechterzijde de stempel van de Steyr fabriek.
Geschiedenis
De Kropatschek geweren die in de jaren 1886 tot 1891 aan Portugal geleverd werden, werden zowel aan de eigen infanterie uitgereikt als aan de soldaten van de overzeese provincies.
De karabijnen gingen naar de artillerie, cavalerie, marine en sappeurs.Later werden de karabijnen ook aan de politie uitgegeven. In 1910 kwam de republikeinse partij in opstand tegen de monarchie. Gingen de straten op van Lissabon en ontkroonde Koning Manuel 11 (1908-1910) en richtte de nu nog bestaande Portugese republiek op. Op vele foto,s en affiches uit deze tijd zie je nog soldaten en burgers zij aan zij achter de barricade van Lissabon hoe ze hun Kropatschek geweren afvuurden. Hoewel oud en achterhaalt waren deze wapens toch betrouwbaar en doelmatig voor hetgeen waar ze voor gemaakt waren. Ingehaald door de technische vooruit gang,nieuwere geweren,werden ze vervangen.Deze geweren hadden een extern magazijn en niet het repeteer systeem met het buismagazijn in de kolf. Het grootste gedeelde van de Portugese Kropatschek geweren werden bewaard in het zeughuis van het leger in Lissabon,waar ze op hun oneervolle eind bestemming wachten,,demontage.
Maar nog eenmaal zouden ze kort gebruikt worden, in 1936 brak de Spaanse burgeroorlog uit.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Met een kleine regelmaat kom ik Kropatscheks tegen met een vreemde stempel op de loop/kast. Het betreft dan meestal Duitse import stempels, die door grote duitse firma''s gebruikt worden, hieronder enkele voorbeelden. let wel, dit zijn geen Nitro stempels. Wapens gefrabiceerd na 1891 dragen Nitro stempels, niet daarvoor.
Firma Hege Hege / Orion
Frankonia Brigant / FWW ( Frankonia Waffen Wurzburg )
Geco Geco
Akah Akah
Er wordt wel eens verteld door bijzondere wetten, dat er Kropatscheks zijn die Nitro gestempeld zijn. In al de jaren dat ik Kropatschek geweren verzamel heb ik nog nooit een exemplaar gezien die dit had.
Ik praat dan over een 70 tot 80 geweren die ik hierop gecontroleerd heb. Zou iemand een kropatschek hebben die Nitro gestempeld is, of denkt dat dit het geval is, zou ik hier graag een paar foto''s van willen ontvangen voor mijn archief.
Ad